แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์                                                                   ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 4

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1                           ชื่อ โครงสร้างอะตอม                                         เวลาเรียน 4 ชั่วโมง          

เรื่อง การจัดเรียงอิเล็กตรอนในอะตอมของธาตุ                                                                   

 

1. มาตรฐานการเรียนรู้

                มาตรฐานที่ ว3.1 เข้าใจสมบัติของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของสารกับโครงสร้างและ แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค มีกระบวนการสืบเสาะ หาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้          นำความรู้ไปใช้ประโยชน์

2. ตัวชี้วัด

                ว3.1 ม.4-6/2 วิเคราะห์และอธิบายการจัดเรียงอิเล็กตรอนในอะตอม ความสัมพันธ์ระหว่างอิเล็กตรอนในระดับพลังงานนอกสุดกับสมบัติของธาตุ และการเกิดปฏิกิริยา

3. สาระสำคัญ

การจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับพลังงาน คือ จำนวนอิเล็กตรอนมากที่สุดที่มีได้ในแต่ละในระดับพลังงานจะมีค่าเท่ากับ 2n² เมื่อ n คือ ตัวเลขแสดงระดับพลังงาน ระดับพลังงานตั้งแต่ 1-7 คือ K L M N O P Q ซึ่งอิเล็กตรอนในระดับพลังงานชั้นนอกสุดเรียกว่า เวเลนซ์อิเล็กตรอน มีได้ไม่เกิน 8 อนุภาค จำนวนระดับพลังงานบอกเลขที่คาบ จำนวนเวเลนซ์อิเล็กตรอนบอกเลขที่หมู่ แต่ละระดับพลังงาน ประกอบด้วยพลังงานย่อยใช้ตัวอักษร s p d f ตามลำดับ ระดับพลังงานย่อย s มี 1 ออร์บิทอล 2 อิเล็กตรอน ระดับพลังงานย่อย p มี 3 ออร์บิทอล 6 อิเล็กตรอน ระดับพลังงานย่อย d มี 5 ออร์บิทอล 10 อิเล็กตรอน ระดับพลังงานย่อย f มี           7 ออร์บิทอล 14 อิเล็กตรอน

4. สาระการเรียนรู้

                1 ความรู้ (K) : การจัดเรียงอิเล็กตรอนในอะตอม

                2 ทักษะ/กระบวนการ (P) : การสืบค้นข้อมูล การวิเคราะห์ การอภิปราย การแปลความหมายข้อมูล และการลงข้อสรุปเรื่องการจัดเรียงอิเล็กตรอนในอะตอม

                3 คุณลักษณะ (A) : ความสนใจใฝ่รู้ ความกระตือรือร้น การแสดงความคิดเห็น การยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น ความมีเหตุผลเกี่ยวกับข้อมูลในเรื่องการจัดเรียงอิเล็กตรอนในอะตอม

5. จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม   

                1. อธิบายการจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับพลังงานต่างๆได้

            2. อธิบายสมบัติบางประการของธาตุจากอิเล็กตรอนที่บรรจุในระดับพลังงานนอกสุดได้

            3.อธิบายการจัดเรียงธาตุลงในตารางธาตุได้

6. กิจกรรมการเรียนรู้

ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)

1 ทวนเรื่องอนุภาคมูลฐานของอะตอมโดยยกตัวอย่างสัญลักษณ์นิวเคลียร์ให้นักเรียนร่วมอธิบาย

ขั้นที่ 2 สำรวจ และค้นหา (Exploration)

                2 ครูอธิบายการจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับพลังงานหลักและพลังงานย่อยบนกระดานดำหน้าชั้นเรียน

          3 ยกตัวอย่างธาตุในหมู่ IA, IIA, IIIA, IVA, VA, VIA, VIIA และ VIIIA และร่วมกันแสดงวิธีการจัดเรียงอิเล็กตรอน

ขั้นที่ 3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation)

4 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายหาข้อสรุปในเรื่องการจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับพลังงานหลักและพลังงานย่อย

ขั้นที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)

5 สุ่มเลือกตัวแทนนักเรียนออกมาแสดงวิธีการจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับพลังงานหลักและพลังงานย่อยบนกระดานดำหน้าชั้นเรียน

ขั้นที่ 5 ประเมิน (Evaluation)

                6 ทำแบบฝึกหัดเรื่อง การจัดเรียงอิเล็กตรอนในอะตอม

7. สื่อและแหล่งเรียนรู้

1 หนังสือเรียนเคมีพื้นฐานชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

8. การวัดและการประเมินผล

               1. การตอบคำถามในชั้นเรียน

               2. ตรวจจากแบบฝึกหัด     

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์                                  ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 4                                หน่วยการเรียนรู้ที่ 1           

ชื่อ โครงสร้างอะตอม                   เวลาเรียน 3 ชั่วโมง                                   เรื่อง เลขมวล เลขอะตอม และไอโซโทป                                                                        

 

1. มาตรฐานการเรียนรู้

                มาตรฐานที่ ว3.1 เข้าใจสมบัติของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของสารกับโครงสร้างและ แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค มีกระบวนการสืบเสาะ หาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้นำความรู้ไปใช้ประโยชน์

2. ตัวชี้วัด

                ว 3.1 ม.4/1 สืบค้นและอธิบายโครงสร้างอะตอม และสัญลักษณ์นิวเคลียร์ของธาตุ

3. สาระสำคัญ

นักวิทยาศาสตร์ใช้ตัวพิมพ์ใหญ่ของอักษรตัวแรกของชื่อธาตุในภาษาอังกฤษ หรือภาษาละติน เป็นลัญลักษณ์แทนชื่อธาตุ ตัวเลขที่มุมล่างซ้ายมือของตัวอักษรแทนจำนวนโปรตอน (เลขอะตอม) และใช้ตัวเลขที่มุมบนซ้ายมือของตัวอักษรแทนจำนวนรวมของโปรตอนและนิวตรอนของธาตุแต่ละชนิด  (เลขมวล) เรียกสัญลักษณ์แบบนี้ว่าสัญลักษณ์นิวเคลียร์ เช่น ¹₁H เป็นต้น ธาตุชนิดเดียวกันจะมีเลขอะตอมเหมือนกัน แต่เลขมวลต่างกันเรียกว่าเป็นไอโซโทปกัน

4. สาระการเรียนรู้

    1 ความรู้ (K) : เลขอะตอม เลขมวล และไอโซโทป

    2 ทักษะ/กระบวนการ (P) : การสืบค้นข้อมูล การวิเคราะห์ การอภิปราย การแปลความหมายข้อมูล และการลงข้อสรุปเรื่อง เลขอะตอม เลขมวล และไอโซโทป

    3 คุณลักษณะ (A) : ความสนใจใฝ่รู้ ความกระตือรือร้น การแสดงความคิดเห็น การยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น ความมีเหตุผลเกี่ยวกับข้อมูลในเรื่อง เลขอะตอม เลขมวล และไอโซโทป

5. จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม

                1. บอกเลขอะตอม เลขมวล ของธาตุได้

                2. บอกสัญลักษณ์นิวเคลียร์ของโอโซโทปของธาตุต่าง ๆ ได้

 6. กิจกรรมการเรียนรู้

ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)

1 ครูถามนักเรียนว่าในทางเคมี นักเรียนคิดว่าอะไรที่อนุภาคมีขนาดเล็กมากที่สุดให้นักเรียนร่วมกันลองตอบคำถาม

2 ครูซักถามนักเรียนว่า นอกจากอะตอมที่มีขนาดเล็กที่สุดแล้ว นักเรียนคิดว่ามีอะไรอย่างอื่นอีกหรือไม่ที่มีขนาดเล็กกว่าอะตอม ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณา

ขั้นที่ 2 สำรวจ และค้นหา (Exploration)

3 ยกตัวอย่างสัญลักษณ์นิวเคลียร์ 5-6 ตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาถึงอนุภาคมูลฐานของอะตอมที่แตกต่างกันของธาตุแต่ละชนิด

ขั้นที่ 3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation)

4. ครูอธิบาย เรื่อง เลขอะตอม เลขมวล และไอโซโทป

ขั้นที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)

5 ยกตัวอย่างธาตุและให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายว่า ธาตุที่ยกตัวอย่างมีเลขอะตอม เลขมวลเท่ากับเท่าไร

6 ยกตัวอย่างจำนวนอิเล็กตรอน จำนวนนิวตรอน ของธาตุให้นักเรียนร่วมกันเขียนสัญลักษณ์นิวเคลียร์ของไอโซโทปต่าง ๆ ของธาตุที่ยกตัวอย่าง

ขั้นที่ 5 ประเมิน (Evaluation)

                7 ทำแบบฝึกหัดเรื่องเลขอะตอม เลขมวล และไอโซโทป

 7. สื่อและแหล่งเรียนรู้

1 หนังสือเรียนวิชาเคมีพื้นฐานชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1

8. การวัดและการประเมินผล

                1. การตอบคำถามในชั้นเรียน

                2. ตรวจจากแบบฝึกหัดในเอกสารประกอบการเรียนวิชาเคมีพื้นฐานชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์                                                                   ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 4

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1  1                         ชื่อ โครงสร้างอะตอม                   เวลาเรียน 3 ชั่วโมง          เรื่อง แบบจำลองอะตอม                                                                                                    

 

1. มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐานที่ ว3.1 เข้าใจสมบัติของสสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของสารกับโครงสร้างและ แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค มีกระบวนการสืบเสาะ หาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสาร             สิ่งที่เรียนรู้นำความรู้ไปใช้ประโยชน์

2. ตัวชี้วัด

ว3.1 ม.4/1 สืบค้นและอธิบายโครงสร้างอะตอม และสัญลักษณ์นิวเคลียร์ของธาตุ

3. สาระสำคัญ

                นักวิทยาศาสตร์ใช้ข้อมูลจากการศึกษาโครงสร้างอะตอม สร้างแบบจำลองอะตอมแบบ       ต่าง ๆ ที่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เช่น แบบจำลองอะตอมของ Democritus, John Dalton, Sir Joseph John Thomson, Lord Ernest Rutherford, Niels Bohr และ Sir Jame Chadwick

4. สาระการเรียนรู้

                การศึกษาเกี่ยวกับรูปร่าง ลักษณะ และอนุภาคที่เป็นองค์ประกอบของอะตอม                    ของนักวิทยาศาสตร์ยุคต่าง ๆ แล้ว มีการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับรูปร่าง ลักษณะ และอนุภาคที่เป็นองค์ประกอบหรือที่เรียกว่า โครงสร้างของอะตอม โดยเสนอเป็นแบบจำลองที่สอดคล้องกับแนวคิด ทฤษฎี หรือผลการทดลองของนักวิทยาศาสตร์ตั้งแต่ยุคแรกจนถึงปัจจุบัน

5. จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม

  บอกลักษณะแบบจำลองอะตอมได้

6. กิจกรรม

   ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)

   1 ดูคลิปวีดีโอเรื่องวิวัฒนาการของแบบจำลองอะตอม

   2 ครูนำอภิปรายเกี่ยวกับสาเหตุที่ต้องมีการศึกษาแบบจำลองอะตอม  

ขั้นที่ 2 สำรวจ และค้นหา (Exploration)

   3 แบ่งกลุ่มนักเรียนออกเป็นกลุ่ม ๆ ละ 5 คน แต่ละกลุ่มมีนักเรียนเก่ง ปานกลาง อ่อน คละกัน ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาแบบจำลองอะตอมของนักวิทยาศาสตร์ โดยจะมีเนื้อทั้งหมด                   5 ส่วน คือ แบบจำลองอะตอมของดอลตัน แบบจำลองอะตอมของทอมสัน แบบจำลองอะตอมของรัทเทอร์ฟอร์ด แบบจำลองอะตอมของโบร์ และแบบจำลองอะตอมแบบกลุ่มหมอก สมาชิกแต่ละคนในกลุ่มอ่านเฉพาะหัวข้อย่อยที่ตนได้รับมอบหมายเท่านั้น โดยใช้เวลา 5 นาที

    4 จากนั้นนักเรียนที่อ่านหัวข้อย่อยเดียวกันมานั่งด้วยกัน เพื่อทำงาน ซักถาม ซึ่งเรียกว่ากลุ่มเชี่ยวชาญ (Expert group) สมาชิกทุก ๆ คนร่วมมือกันอภิปรายหรือทำงานอย่างเท่าเทียมกันโดยใช้เวลา 10 นาที

    5 หลังจากนั้นนักเรียนเรียนแต่ละคนในกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ กลับมายังกลุ่มบ้าน (Home group) ของตน เพื่อผลัดเปลี่ยนกันอธิบายให้เพื่อนสมาชิกในกลุ่มฟัง เริ่มจากหัวข้อย่อย 1, 2, 3 และ 4 ตามลำดับ (10 นาที)

ขั้นที่ 3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation)

    6 เลือกตัวแทนนักเรียนออกมาอภิปรายเรื่องแบบจำลองอะตอมหน้าชั้นเรียน

ขั้นที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)

    7 ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปราย เพื่อให้ได้ข้อสรุปเรื่องแบบจำลองอะตอม

ขั้นที่ 5 ประเมิน (Evaluation)

    8 ทำแบบฝึกหัดในหนังสือเรียนวิชาเคมีพื้นฐาน  

7. สื่อและแหล่งการเรียนรู้

    1. หนังสือเรียนเคมีพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เล่ม 1

8. การวัดและประเมินผล

    1. การตอบคำถามในชั้นเรียน

    2. สังเกตการปฏิบัติงานกลุ่ม

    3. ตรวจจากแบบฝึกหัดในเอกสารประกอบการเรียนวิชาเคมีพื้นฐาน  

วิธีการวัด	เครื่องมือ	เกณฑ์
สังเกตพฤติกรรมกลุ่ม	แบบสังเกตพฤติกรรมกลุ่ม	ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์